ਹਿਊਗੋ ਸਾਵੇਜ਼ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਖਲਾਅ ਕੌਣ ਭਰੇਗਾ

                                                                                     ਡਾ. ਤੇਜਿੰਦਰ ਵਿਰਲੀ 9464797400
ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਨਵ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦੀ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਰੱਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਤੇ ਉਨ•ਾਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਵਿਚ ਵਿਦਰੋਹ ਲਾਮਬੰਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਨਕਲਾਬੀ ਸੂਰਮਾਂ ਬੀਤੀ ਪੰਜ ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਜਦੋਂ ਹੀ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦੇ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਪਣੇ ਨਾਇਕ ਤੇ ਕੋਰਹੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹਮਦਰਦ ਹਿਊਗੋ ਸਾਵੇਜ਼ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖਬਰ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਇਹ ਖਬਰ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਵਾਂਗ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਵਿਚ ਫੈਲ ਗਈ। ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਮਾਰੂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਸਤਾਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜਨ ਵਾਲਾ ਏਨੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਲਕਦਿਆਂ ਛੱਡ ਕੇ ਤੁਰ ਗਿਆ ਇਸ ਦਾ ਵਰਨਣ ਸ਼ਬਦਾ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕੇਵਲ ਇਸ ਤਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਕੋਨੇ ਕੋਨੇ ਉਪਰ ਵਿਲਕਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਹਿਊਗੋ ਸਵੇਜ਼ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਵਿਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ ਹੋਇਆ ਵੀ ਉਦੋ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਬਹੁਤ ਲੋੜ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਜੁਡਲੀ ਦੇ ਨਵਸਾਮਰਾਜੀਆਂ ਦਾ ਛੱਡਿਆ ਅੱਖਰਾ ਘੋੜਾ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਉੱਥੇ ਦੀਆਂ ਹਰਿਆਲੀਆਂ ਚੁਗਣ ਲਈ ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਦ ਦੂਸਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਫੜਨ ਜਾ ਰੋਕਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਾਮਰਾਜੀ ਧਿਰਾਂ ਨਾਲ ਜੰਗ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਅੱਥਰੇ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਉਸ ਘੋੜੇ ਦੀਆਂ ਪੈੜਾਂ ਹੇਠ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਮਾਸੂਮ ਸੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਕੁਚਲ ਹੁੰਦਿਆਂ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਪਰ ਸੀ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਕਿ ਘੋੜੇ ਦੇ ਮਾਲਕ ਨਾਲ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨਾ ਲੈਣੀ ਪੈ ਜਾਵੇ। ਜਿਵੇ ਰਾਮ ਦੇ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਹੀ ਪੱਤਰਾਂ ਨੇ ਫ਼ੜ ਕੇ ਰਾਮ ਨੂੰ ਯੁੱਧ ਲਈ ਵੰਗਾਰਿਆ ਸੀ ਉਸੇ ਤਰ•ਾਂ ਹੀ ਅਮਰੀਕੀ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਹਿਊਗੋ ਸਵੇਜ਼ ਨੇ ਉਦੋਂ ਫੜਿਆ ਜਦੋਂ ਇਹ ਘੋੜਾ ਆਪਣੀ ਚੜਦੀ ਜਵਾਨੀ ਵਿਚ ਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਪੂਰੇ ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ  ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਮਾਣ ਰਹੇਗਾ ਜਿਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹਿਊਗੋ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।

ਹਿਊਗੋ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਦਾ ਜਨਮ ਅਧਿਆਪਕ ਮਾਂ ਬਾਪ ਦੇ ਘਰ ਵੈਨੇਜ਼ੂਏਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸਾਂਬਾਨੇਤਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ 1954 ਵਿਚ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਲਟਰੀ ਅਕੈਡਮੀ ਤੋਂ 'ਆਰਮਜ ਐਂਡ ਸਾਇਸਜ਼' ਦਾ ਪੜ•ਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਦ ਉਹ ਪਾਰਾਟਰੂਪਰ ਯੂਨਿਟ ਵਿਚ ਅਫਸਰ ਦੀ ਹੈਸੀਅਤ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਹੋ ਗਏ। ਵੈਨੇਜ਼ੂਏਲਾ ਦੀ ਡਿੱਗ ਰਹੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਤੇ ਵਧ ਰਹੇ ਨਵਸਾਮਰਾਜੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਆਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ•ਾਂ ਨੇ ਇਕ ਗੁਪਤ ਜਥੇਬੰਦੀ ਬਣਾਈ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਨਾਇਕ ਸਿਮੋਨ ਬੋਲਿਵਰ ਦੇ ਨਾਮ ਉਪਰ 'ਇਨਕਲਾਬੀ ਬੋਲਿਵੇਰੀਅਨ ਲਹਿਰ' ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਰਾਜਸੀ ਇਰਾਦਿਆਂ ਵਾਲੀ ਗੁਪਤ ਜਥੇਬੰਦੀ ਨੇ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ 1992 ਵਿਚ ਕਾਰਲੋਸ ਆਂਦਰੇਸ ਪੇਰੇਜ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਭਰਿਸ਼ਟ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਪੱਖੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਖਤਾ ਪਲਟਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ। ਜਿਹੜਾ ਯਤਨ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ ਤੇ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਹਿਊਗੋ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲ ਤੱਕ ਜੇਲ• ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਜਸੀ ਇਰਾਦਿਆਂ ਵਾਲੀ ਗੁਪਤ ਜਥੇਬੰਦੀ ਵੀ ਪੂਰੇ ਵੈਨੇਜ਼ੂਏਲਾ ਵਿਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਈ ਤੇ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਵੇ ਆਪਣੀ ਗੁਪਤ ਜਥੇਬੰਦੀ ਤੋਂ ਇਕ ਸਮਾਜਕ ਜਥੇਬੰਦੀ ਦਾ ਸ਼ਫਰ ਤਹਿ ਕਰ ਲਿਆ। ਜੇਲ• ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦਿਆਂ ਹੀ ਉਨ•ਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਜਥੇਬੰਦੀ ਬਣਾ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਜਥੇਬੰਦੀ ਦਾ ਨਾਮ '' ਮੂਵਮੈਂਟ ਆਫ ਦਾ ਫਿਫਥ ਰਿਪਬਲਿਕ'' ਰੱਖਿਆ। ਜਿਸ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਲਗਭਗ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਤੇ ਹੋਰ ਹਮ ਖਿਆਲੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਸੰਬੰਧ ਬਣਾ ਕੇ '' ਯੂਨਾਇਟਿਡ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਆਫ ਵੈਨੇਜ਼ੂਏਲਾ ''ਨਾਮ ਦਾ ਰਾਜਸੀ ਗਠਬੰਧਨ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਦਾ ਮਨੋਰਥ ਜਮਹੂਰੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਪੱਖੀ ਨਵਸਾਮਰਾਜੀ ਵੈਨੇਜ਼ੂਏਲਾ ਦੀਆਂ ਰਾਜਸੀ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹੀ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਦੇ ਤਹਿਤ 1998 ਵਿਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੌਣ ਲੜੀ ਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

ਵੈਨੇਜ਼ੂਏਲਾ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕੁਦਰੀ ਤੇਲ ਭੱਡਾਰ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪਿੱਛਲੇ ਲੰਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਦੇ ਨਾਲ ਬੁਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਣੀਆਂ ਲੁੱਟ ਰੀਆਂ ਸਨ। ਇਕੱਲੇ ਕੁਦਰਤੀ ਖਜ਼ਾਨਿਆਂ ਦੀ ਹੀ ਲੁੱਟ  ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋ ਰਹੀ  ਸਗੋਂ ਵੈਨੇਜ਼ਏਲਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਵੀ ਹਰ ਪੱਖ ਤੋਂ ਲੁੱਟ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਚੋਣਾ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਹੜਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਿਚ ਇਹ ਬੁਹ ਰਾਸਟਰੀ ਕੰਪਣੀਆਂ ਵੱਡੀ ਮੁਸੀਬਤ ਬਣਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਫੈਸਲਾ ਲੈਕੇ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਨੇ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਨਾਹਰੇ ਕੇਵਲ ਚੋਣਾ ਜਿੱਤਣ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਸਗੋਂ ਹਕੀਕਤ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਹੀ ਸਨ। ਇਸੇ ਨੀਤੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ' ਪੈਟਰੋਲਜ਼ ਡੀ ਵੈਨੇਜ਼ੂਏਲਾ ' ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਅਨੇਕਾਂ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੇ ਹੀ ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਦੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਮਕਬੂਲੀਅਤ ਵਧਾਈ ਉੱਥੇ ਉਹ ਬੁਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਣੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਰੜਕਣ ਲੱਗਾ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਵੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਬਣ ਬੈਠਾ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਉਪਰ ਕਈ ਤਰ•ਾਂ ਦੇ ਵਾਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਵਿਉਂਤਬੰਦੀਆਂ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਰਾਜ ਦਾ ਤਖਤਾ ਪਲਟਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸਾ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ•ਾਂ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ 2002 ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਉਪਰ ਹੋਈ। ਪਰ ਹਰ ਵਾਰ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਦ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਹੋਰ ਵੀ ਬਾਲੰਦ ਹੋ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅੰਗ ਸੰਗ ਖੜਾ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਗਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਲਗਾਤਾਰ ਚੋਣਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲਾ ਸਾਵੇਜ਼ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਏਨ•ਾਂ ਰੜਕਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਚੋਣਾ ਵਿਚ ਹਰਾਉਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਹਰ ਵਾਰ ਸਿਰ ਤੋੜ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਪਰ ਉਹ ਹਰ ਵਾਰ ਹੀ ਜਿੱਤਦਾ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਲੋਕ ਪਿਆਰ ਦਾ ਹੀ ਜਾਦੂ ਸੀ ਜੋ ਅੱਜ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਣ ਕਰਲਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਦੀ ਲੋਕ ਪ੍ਰੀਯਤਾ ਦਾ ਇਹ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬੁੱਸ਼ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਭਿਖਾਰੀਆਂ ਦਾ ਨੇਤਾ ਆਖ ਕੇ ਛਟਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਚੌਥੀ ਵਾਰ ਜਿੱਤਣ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਮੀਡੀਆ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। 14 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਲਮਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਦਾ ਤਖਤਾ ਪਲਟਣ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ 14 ਸਾਲਾਂ ਬਾਦ ਉਸ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਚਾਰ ਹਰਫ ਲਿਖਣੇ ਪਏ ਹਨ। 
ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਦੇ ਤਹਿਤ 15 ਸਾਲ ਵੈਨੇਜ਼ੂਏਲਾ ਦੀ ਧਰਤੀ ਉਪਰ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਸ ਨੇ 2000 ਤੋਂ 2010 ਤੱਕ ਯਨਤਕ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਲਈ ਖਰਚੀ ਜਾਂਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿਚ 61% ਦਾ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ। 1996 ਵਿਚ ਵੈਨੇਜ਼ੂਏਲਾ ਅੰਦਰ ਗਰੀਬੀ ਦੀ ਦਰ 71% ਸੀ ਉਹ ਹੁਣ ਘਟ ਕੇ 21% ਰਹਿ ਗਈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅੱਤ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਰੇਖਾ ਵਿਚ ਵੀ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ। ਜਿਹੜੀ 40% ਤੋਂ ਗਟ ਕੇ ਕੇਵਲ 7% ਰਹਿ ਗਈ। ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦੀਆਂ ਨਵਉਦਾਰਵਾਦੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਮਾਜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਖਰਚ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹਰ ਤਰ•ਾਂ ਦੇ ਲੋੜ ਬੰਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਬੰਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਇਸ ਦੇ ਐਨ ਹੀ ਉੱਲਟ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਦੇ ਰਾਜ ਕਾਲ ਵਿਚ ਵਡੇਰੀ ਉਮਰ ਦੇਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਵਧੀ ਤੇ ਇਸ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਵੀ 7 ਗੁਣਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਉੱਪਰ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਖਰਚ ਹੋਣ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿਚ ਇਨਕਲਾਬੀ ਪ੍ਰਵਰਤਨ ਆਏ ਹਨ। 1996 ਵਿਚ 10000 ਵਸੋਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੇਵਲ 18 ਡਾਕਟਰ ਹੀ ਸਨ ਜਦ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਕੇ 58 ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੁਧ ਪਾਣੀ ਸਹੂਲਤ ਵੀ ਹਰ ਆਮ ਵਿਅਕਤੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਸਖਤ ਸਭਾਅ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਸਦਾ ਹੀ ਇਮਨਾਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਫੰਡਾਂ ਵਿਚ ਹੇਰਾ ਫੇਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿਚ ਵੱਡੀਆਂ ਸਿਜ਼ਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਭਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਨਾ ਕੇਵਲ ਸਖਤ ਕਾਨੂੰਨ ਹੀ ਬਣਾਏ ਸਗੋਂ ਉਨ•ਾਂ ਕਾਨੂੰਨਾ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੇ ਭਰਿਸ਼ ਫੌਜੀ ਅਫਸਰ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰਕੇ ਸਖਤ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਕਿ ਭਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਖਤਮ ਹੋਵੇ। ਇਨ•ਾਂ ਗੁਣਾ ਕਰਕੇ ਹੀ ਕੀਊਬਾ ਦਾ ਸੰਸਾਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਇਨਕਲਾਬੀ ਤੇ ਚੀ ਗਵੇਰੇ ਦਾ ਯੁੱਧ ਸਾਥੀ ਫੀਦੇਲ ਕਾਸਟਰੋ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਉੱਪਰ ਆਹਤ ਹੋਇਆ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ''ਅੱਜ ਮੇਰਾ ਪੁੱਤਰ ਮਰ ਗਿਆ ਹੈ।''
ਹਿਊਗੋ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਵਿਚ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਨਵਉਦਾਰਵਾਦੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਉਠ ਰਹੀ ਪ੍ਰਚੰਡ ਅਵਾਜ਼ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਵੈਨੇਜ਼ੂਏਲਾ ਦੀ ਸਤਾ ਉੱਪਰ ਕਾਬਜ਼ ਹੋਕੇ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਲੋਕ ਮਾਰੂ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਭਾਂਡਾ ਚੁਰਾਹੇ ਵਿਚ ਭੰਨਿਆਂ ਸੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਨਾਂ੍ਵ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਦੀ ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਜਦੋਂ ਦੀ ਖਾਮੋਸ਼ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਇਸ ਪਰਬਤੋਂ ਭਾਰੀ ਮੌਤ ਦੇ ਖੌਫ ਨਾਲ ਦਹਿਲ ਗਈਆਂ ਹਨ ਕਿ ਕਿੱਤੇ ਇਸ ਮੌਤ ਦੇ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਖਲਾਅ ਵਿੱਚੋਂ ਨਵਸਾਮਰਾਜਵਾਦੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਮੁੜ ਤਕੜੀਆਂ ਨਾ ਹੋ ਜਾਣ। ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਜੋਧਾ ਜਦੋਂ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਨਾ ਮੁਰਾਦ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਗਰਿਫਤ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਆਖਰੀ ਬੋਲ ਸਨ ਜੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ ਤੇ ਫਰਕਦੇ ਬੁੱਲਾਂ  ਦੀ ਤਰਜ਼ਮਾਨੀ ਦਾ ਅਰਥ ਸੀ'' ਮੈਂ ਮਰਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੰਦਾ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਲੇਕਾਂ ਲਈ ਹੋਰ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੰਦਾ ਹਾਂ ਮੈਨੂੰ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਚਾਓ''। ਸ਼ਾਇਦ ਉਸ ਵਕਤ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਹੋਵੇ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਨਵ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ  ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲੜਨਾ ਹੋਰ ਵੀ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਵੇਜ਼ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਉਦੋਂ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਚਾਨਣ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਲੋੜ ਸੀ।