'ਸੰਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਝੰਡੇ ਦਾ ਗੀਤ'

ਡਾ. ਤੇਜਿੰਦਰ ਵਿਰਲੀ 7696483600
ਜਲੰਧਰ 'ਚ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਦੇ ਗ਼ਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ਨੇ ਭੁਲ ਵਿੱਸਰ ਰਹੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜੀ ਦੇ ਮਨ•ਾਂ ਅੰਦਰ ਗ਼ਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤਾਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਇਸ ਕਾਰਜ ਕਰਕੇ ਇਹ ਮੇਲਾ ਨਾ ਕੇਵਲ ਸਫਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਮੇਲੇ ਦੀ ਤਰਜ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਬਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੱਖ ਵੱਖ ਥਾਂਵਾ 'ਤੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਮੇਲੇ ਲੱਗਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਜਲੰਧਰ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯਾਦਗਾਦ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਮੇਲਾ ਇਨ•ਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਮੇਲਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਬਿੰਦੂ ਵੀ।
ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇਹ ਕੈਸਾ ਅਹਿਮ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ, ਕਿ 1991 ਵਿਚ ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਮਾਰੂ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਭਾਗੀਦਾਰ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਾਕਮ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨਵਬਸਤੀਵਾਦ ਵੱਲ ਮੋਰੜ ਲਈ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸਰਮਾਏਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ 1992 ਵਿਚ ਗ਼ਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਵਾਰਸ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ•ਾਂ ਦੇ ਆਧੂਰੇ ਕਾਰਜ਼ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਹਿਦ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯਾਦਗਾਰ ਹਾਲ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਇਕੱਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਹਾਕਮਾਂ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਮੁੜ ਗੁਲਾਮ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇਣਾ ਦਾ ਅਹਿਦ ਹਰ ਸਾਲ  ਦੁਹਰਾਉਂਣ ਲਈ ਇਕੱਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੀਆਂ ਖੱਬੀਆਂ, ਲੋਕ ਪੱਖੀ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੋਚ ਵਾਲੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਜੋੜਕੇ ਇਸ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਮੇਲੀ ਬਣਕੇ ਫਿਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਏਕਤਾ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਗ਼ਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਨਾਮ ਕਰਦਾ ਤੇ ਗ਼ਦਰ ਦੀ ਗੂੰਜ਼ ਦਾ ਹੋਕਾ ਦਿੰਦਾ ਇਹ ਮੇਲਾ ਜਿੱਥੇ ਸਾਲ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਮਾਜਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੇ ਆਰਥਿਤ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਲੇਖਾ ਜੋਖਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉੱਥੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਗੌਰਵ ਮਈ ਪੰਨਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਜਦਾ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਭਵਿੱਖ ਮੁੱਖੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਉਲੀਕਤਾ, ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮਨਰੰਜਨ ਕਰਦਾ ਜਿੱਥੇ ਲੱਚਰ ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਦਾ ਹੈ ਉੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੁਸਤਕਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੋਇਆ ਫਿਰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਹੋਕਾਂ ਦੇਕੇ ਦੋ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਸਰਗੀ ਵੇਲੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਖਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਹਿਲੀ ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਦਸ ਵਜੇ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸਲਾਮੀ ਵੇਲੇ ਦਾ ਗੀਤ ਜਿਸ ਨੂੰ ' ਝੰਡੇ ਦਾ ਗੀਤ ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੀਤ 1995 ਦੇ ਮੇਲੇ ਉਪਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਗੀਤ ਦੇ ਲੇਖਕ ਹਨ ਸਾਥੀ ਅਮੋਲਕ। ਇਹ ਗੀਤ ਇਸ ਮੇਲੇ ਦਾ ਹਾਸਲ ਬਣ ਗਿਆ। 96 ਵਾਲੇ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸੇ ਗੀਤ ਨੂੰ ਹੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਇਹ ਗੀਤ ਇਕ ਸਧਾਰਨ ਗੀਤ ਨਾ ਰਹਿ ਕੇ ਇਕ ਐਕਸ਼ਨ ਗੀਤ ਬਣ ਗਿਆ। ਗੀਤ ਦੇ ਬੋਲ ਗੌਰਵਮਈ ਵਿਰਸੇ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹੋਏ ਹੋਕਾ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ-
ਜਾਗੋ ਜਾਗੋ ਗੂਹੜੀ ਨੀਂਦੇ ਸੌਣ ਵਾਲਿਓ
ਕਰਕੇ ਮੁਸ਼ੱਕਤਾਂ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲਿਓ
ਗ਼ਦਰਾਂ ਦੀ ਗੂੰਜ ਧਰਤੀ ਤੇ ਪਾ ਦਿਓ
ਉੱਠ ਕੇ ਨਗਾਰੇ ਉੱਤੇ ਚੋਟ ਲਾ ਦਿਓ।
ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਵਾਲਿਓ
ਜਾਗੋ ਜਾਗੋ. . . .
ਇਹ ਗੀਤ ਜਿੱਥੇ ਗ਼ਦਰੀਆਂ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦੁਹਰਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਉੱਥੇ ਗ਼ਦਰੀਆਂ ਦੇ ਅਧੂਰੇ ਕਾਰਜ਼ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲੈ ਜਾਣ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਝੰਡੇ ਗੀਤ ਨੂੰ ਏਨਾ ਵੱਡਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲਿਆ ਕਿ ਇਹ ਮੇਲੇ ਦਾ ਥੀਮ ਗੀਤ ਬਣ ਗਿਆ। ਮੇਲੇ ਦੇ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੀਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਮੇਲੇ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਸਾਲ ਭਰ ਮੇਲੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਤੁਰਨ ਲੱਗਾ। ਲੋਕ ਇਕ ਦੂਸਰੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ, '' ਯਾਰ ਝੰਡੇ ਦਾ ਗੀਤ ਤਾਂ ਕਮਾਲ ਦਾ ਸੀ।'' ਜਿਸ ਨੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦੇਖਿਆ ਉਹ ਝੰਡੇ ਦੇ ਗੀਤ ਦੀ ਵੀਡੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਮੰਗਣ ਲੱਗਾ। ਇਹ ਗੀਤ ਏਨਾਂ ਮਕਬੂਲ ਹੋਇਆ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯਾਦਗਾਰ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਝੰਡੇ ਦਾ ਗੀਤ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਰਵਾਇਆ। ਗੀਤ ਦੇ ਲੇਖਕ ਸਾਥੀ ਅਮੋਲਕ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਨਾਲ ਇਕ ਹੋਰ ਕਾਰਜ ਜੁੜ ਗਿਆ ਜਿਸ ਨੇ ਲੇਖਕ ਅਮੋਲਕ ਨੂੰ ਵੀ ਵੱਖਰੀ ਪਹਿਚਾਣ ਦਾ ਸਵਾਮੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੁਖ ਸਹੂਲਤਾਂ, ਰੰਗੀਨੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਰੱਖ ਕੇ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕੋਹਜ ਨਾਲ ਮੱਥਾ ਮਾਰਨ ਵਾਲਾ ਅਮੋਲਕ ਤਲਖ ਹਕੀਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਏਨੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨਾਲ  ਵੀ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਗੀਤ ਵਰਗੀ ਵਿਧਾ ਵਿਚ? ਇਹ ਉਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਸੀ ਜਿਹੜੇ ਅਮੋਲਕ ਨੂੰ ਪਿੱਛਲੇ ਲੰਮੇ ਸਲੇਂ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਸਨ । ਜਦੋਂ ਝੰਡੇ ਦਾ ਗੀਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਲੋਕ ਗੀਤ ਨਾਲ ਇਕ ਮਿਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਅਦਾਕਾਰੀ ਤੇ ਗਾਇਕੀ ਦਾ ਕਮਾਲ ਹੈ ਉੱਥੇ ਗੀਤ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਵੀ ਕਿਸੇ ਪਾਸਿਓ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਹ ਲਿਖਦਾ ਹੈ-
ਚੁੰਨੀ ਰੁੱਲਦੀ ਪੱਗ ਵੀ ਰੁਲਦੀ,
ਕਿਰਤ ਚਪੇੜਾਂ ਖਾਵੇ,
ਦਿਨ ਦੀਵੀ ਹੀ ਮਾਂ ਧਰਤੀ ਦੀ,
ਪੱਤ ਕਿਉਂ ਲੁੱਟੀ ਜਾਵੇ
ਜਲਿ•ਆਂ ਵਾਲੇ ਬਾਗ 'ਚ ਖੇਡੀ,
ਐਸੀ ਖੂਨੀ ਹੋਲੀ,
ਖੂੰਨੀ ਡਾਇਰਾਂ ਜਦੋਂ ਵਰ•ਾਈ,
ਵਾਂਗ ਸੀ ਮੀਂਹ ਦੇ ਗੋਲੀ
ਲਹੂ 'ਚ ਭਿੱਜੀ ਮਿੱਟੀ ਚੁੰਮ ਕੇ,
ਨਾਲ ਜ਼ਿਗਰ ਦੇ ਲਾਈ
ਫਿਰ ਇਤਿਹਾਸ ਨੇ ਮੋੜਾ ਕੱਟਿਆ,
ਧਰਤੀ ਲਈ ਅੰਗੜਾਈ
ਕਿਰਤੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਫੁਲਵਾੜੀ ਵਿਚ,
ਫੁੱਲ ਖਿੜੇ ਫਿਰ ਸੂਹੇ
ਗੱਭਰੂ ਬਣਕੇ ਮਘਦੇ ਸੂਰਜ, ਆ ਗਏ ਕਿਰਤੀ ਬੂਹੇ।
ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਆਸ਼ਕ ਗਰਜੇ
ਆ ਕੁੰਡਾ ਖੜਕਾਇਆ
ਸੁੱਤਿਆ ਸ਼ੇਰ ਜਵਾਨਾਂ ਤਾਈਂ
ਬਾਹੋਂ ਪਕੜ ਜਗਾਇਆ।
ਭਾਂਵੇ ਇਸ ਗੀਤ ਦੀ ਸਿਰਜਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਅੰਗ ਹੈ ਸਾਥੀ ਅਮੋਲਕ। ਪਰ ਜਿਸ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਗੀਤ ਦੀ ਸਿਰਜਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇਖੀ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਇਸ ਗੀਤ ਲਈ ਕਿੰਨੀ ਵੱਡੀ ਟੀਮ ਨੇ ਖੂਨ ਪਸੀਨਾ ਇਕ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਜਾਕੇ ਇਹ ਗੀਤ ਪ੍ਰਵਾਨ ਚੜਿਆ ਹੈ। ਅਮੋਲਕ ਆਪ ਆਖਦਾ ਹੈ, '' ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਕਲਮਬਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਦਨਾਕ ਗੀਤ ਮੇਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡੇ 'ਤੇ ਹਡਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਗੀਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚੋ ਆਏ ਗ਼ਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੂਨ ਨਾਲ ਕਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਉੱਪਰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਗੀਤ ਦੀ ਜੁਬਾਨ ਬਾਬੇ ਫਰੀਦ ਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਗੁਰੂਆਂ ਨੇ ਮਾਂਝਿਆ ਤੇ ਸਵਾਰਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਗੀਤ ਦਾ ਸੁਹਜ ਬਾਬੇ ਭੁੱਲੇ ਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਗੀਤ ਦਾ ਜੋਸ਼ ਚੰਡੀ ਦੀ ਵਾਰ ਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਰਾਜ ਗੁਰੂ ਸੁਖਦੇਵ ਨੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਮਿਲਕੇ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਤਖਤੇ ਉਪਰ ਚੜਕੇ ਗਾਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਗੀਤ ਕੂਕਿਆਂ ਦਾ ਹੈ ਬੱਬਰ ਅਕਾਲੀਆਂ ਦਾ ਹੈ।'' ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਡੇ ਰੰਗ ਕਰਮੀ ਮਹੀਨਾ ਮਹੀਨਾ ਦਿਨ ਰਾਤ ਇਕ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਗੀਤ ਦਾ ਇਕ ਇਕ ਬੋਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਲੰਘਿਆ ਹੈ। ਤੇ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲੀ ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਜੂਮ ਇਸ ਝੰਡੇ ਦੇ ਗੀਤ ਨੂੰ ਸੁਣਨ, ਦੇਖਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯਾਦਗਾਰ ਦੇ ਵਹਿੜੇ ਵਿਚ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਲਈ ਸੀਟਾਂ ਰਾਖਵੀਆਂ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯਾਦਗਾਰ ਹਾਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਵਿਹੜਾ ਵੀ ਨਿੱਕਾ ਨਿੱਕਾ ਲੱਗਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਸੰਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਗੀਤ ਮੇਲੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰਗਾਂ ਵਿਚ ਜੋਸ਼ ਭਰਦਾ ਹੈ-ਅੱਜ ਰਾਤ ਹਨੇਰੀ ਕੂਕ ਰਹੀ, ਕੋਈ ਬਾਤ ਪਾਏ ਸੰਗਰਾਮਾਂ ਦੀ
ਉਠ ਜਾਗ ਜ਼ਰਾ ਦੇ ਅਵਾਜ਼ ਜ਼ਰਾ, ਅੱਜ ਗ਼ਦਰਾਂ ਦੇ ਪੈਗਾਮਾਂ ਦੀ।
ਅੱਜ ਫੇਰ ਫ਼ਰੰਗੀ ਘੂਰ ਰਿਹਾ, ਤੇਰੇ ਵਤਨੀ ਛਾਉਣੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਨੇ
ਤੇਰਾ ਪਿੰਜਰ, ਮਾਸ ਵੀ ਨੋਚਣ ਲਈ, ਗਿਰਝਾ ਦੀਆਂ ਡਾਰਾ ਆਈਆਂ ਨੇ
ਉਠ ਝਾਤੀ ਮਾਰ ਬਣਾ ਧਰਿਐ, ਤੇਰਾ ਵਤਨ ਮੰਡੀ ਇਨਸਾਨਾ ਦੀ
ਅੱਜ ਰਾਤ ਹਨੇਰੀ ਕੂਕ ਰਹੀ, ਕੋਈ ਬਾਤ ਪਾਏ ਸੰਗਰਾਮਾਂ ਦੀ।
ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਗੀਤ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਹਰ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਭਾਂਵੇ ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੋਣ, ਭਾਂਵੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਹ ਗੀਤ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵਸਤੂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਲਟਾ ਦੇ ਸਾਗਰਾਂ ਵਿਚ ਡੁੱਬਦੇ ਭਾਰਤੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਦਰਦ, ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਦੀ ਭੇਟ ਚੜਦੇ ਲੋਕ, ਸਾਮਰਾਜੀ ਧਿਰਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮੰਗਦੇ ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਕੁੱਟ ਖਾਂਦੇ ਨੌਜਵਾਨ, ਖੁਦਕਸ਼ੀਆਂ ਕਰਦੀ ਕਿਸਾਨੀ, 65 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਜਹਿੜੀ ਟਾਟਿਆਂ ਬਾਟਿਆਂ ਦੀ ਰਖੇਲ ਬਣਕੇ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ ਸਭ ਇਸ ਗੀਤ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਦੇ ਲੋਕ, ਕਾਲੇ ਪਾਣੀਆਂ ਦੇ ਦਰਦ, ਗ਼ਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਦਾ ਅਮਰ ਸੁਨੇਹਾ, ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰਦੀ ਜਵਾਨੀ ਸਭ ਇਸ ਗੀਤ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਲਿਖਦਾ ਹੈ-
ਅਜੇ ਹੈ ਬਾਤ ਅਧੂਰੀ, ਕਿਰਤੀ ਅਮਰ ਕਹਾਣੀ ਦੀ
ਸਮਿਆਂ ਨੂੰ ਹੈ ਲੋੜ, ਕਿ ਬਦਲੇ ਤੋਰ ਜੁਆਨੀ ਦੀ
ਕਿਰਤੀ ਕੋਲੇ ਹੈਨਹੀਂ ਯਾਰੋ ਸਿਆੜ ਜਮੀਨਾਂ ਦਾ
ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਦੇ ਲਈ, ਪੈ ਗਿਆ ਕਾਲ ਮਸ਼ੀਨਾ ਦਾ
ਬਾਪੂ ਦੀ ਪੱਗ ਰੁਲ ਗਈ, ਪੈ ਗਿਆ ਭੋਗ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਦਾ
ਤਾਂਹੀ ਮਟਕ ਨਾਲ ਤੁਰਨਾ, ਫੱਬਦਾ ਨਹੀਂ ਸ਼ੌਕੀਨਾ ਦਾ
ਨਵੀਂ ਇਬਾਰਤ ਲਿਖਣੀ ਪੈਣੀ ਫਿਰ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ
ਸਮਿਆਂ ਨੂੰ ਹੈ ਲੋੜ ਕਿ ਬਦਲੇ ਤੋਰ ਜੁਆਨੀ ਦੀ।
ਸੌ ਤੋਂ ਵਧ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕਾਫਲਾ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਟਕਕਾਰਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਛੋਹ ਪਾਕੇ ਯਾਦਗਾਰ ਹਾਲ ਦੇ ਵੱਡੇ ਘਾਹ ਵਾਲੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ 26 ਜਨਵਰੀ ਤੇ 15 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਕਰਵਾਏ ਜਾਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਫਿੱਕੇ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਮਾਸੂਮ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਬੁੱਢਿਆਂ ਦੇ ਰੋਲ ਕਰਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਉਮਰ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਮਹੀਨੇ ਭਰ ਦੀ ਰੀਹਸਲ ਦਾ ਜਦੋਂ ਮੁਜਾਹਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਸ ਵਕਤ ਕੋਈ ਰੋ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਅੱਥਰੂ ਪੂਝ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਅੱਖ ਇਸ ਨਾਟ ਗੀਤ ਨੂੰ ਮਾਣਦੀ ਹੋਈ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਗਵਾਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਲੜਨ ਦਾ ਅਹਿਦ ਉਨ•ਾਂ ਨੂੰ ਗ਼ਦਰ ਦੇ ਅਮਰ ਸੁਨੇਹੇ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਤਕ ਕਿਰਤ ਦੀ ਲੁੱਟ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿਣੀ ਹੈ ਗ਼ਦਰ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣਾ ਹੈ। ਅਮੋਲਕ ਲਿਖਦਾ ਹੈ-
ਸੁਣੀ ਗ਼ਦਰ ਕਹਾਣੀ ਲੋਕਾਂ ਵੇ
ਸਾਡਾ ਗਲੀ ਗਲੀ ਏਹ ਹੋਕਾ ਵੇ
ਅਸਾਂ ਗੂੰਜ਼ ਗ਼ਦਰ ਦੀ ਪਾਵਾਂਗੇ
ਅਸਾਂ ਕਾਲਖ ਦੂਰ ਭਜਾਵਾਂਗੇ
ਸਹੁੰ ਗ਼ਦਰੀ ਅਮਰ ਸ਼ਹੀਦਾ ਦੀ,
ਝੰਡਾ ਗ਼ਦਰਾਂ ਦਾ ਲਹਿਰਾਵਾਂਗੇ
ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਸਵਰਗ ਬਣਾਵਾਗੇ , ਸਹੁੰ ਗ਼ਦਰੀ ਅਮਰ ਸ਼ਹੀਦਾ ਦੀ,£
ਹੁਣ ਇਸ ਗ਼ਦਰੀ ਮੇਲੇ ਤੇ ਝੰਡੇ ਦੇ ਗੀਤ ਨੂੰ ਇਕ ਦੂਸਰੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਮੇਲੇ ਦੀ ਤਰਜ਼ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਬਦੇਸਾਂ ਵਿਚ ਲਗਦੇ ਹੋਰ ਮੇਲੇ ਵੀ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਸਲਾਮੀ ਦੇਣ ਸਮੇਂ ਝੰਡੇ ਦੇ ਗੀਤ ਦੀ ਰੀਕਾਡਿੰਗ ਵਜਾਉਣ ਦਾ ਕਰਾਜ ਜਰੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਕਿ ਇਹ ਗੀਤ
Îਮੇਲੇ ਨੂੰ ਸਾਰ ਤੱਤ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ-
Îਮੇਲਾ ਗ਼ਦਰੀ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜਵਾਬ ਮੰਗਦਾ
ਕੌਣ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਸਾਡੀ ਸੂਲੀ ਉੱਤੇ ਟੰਗਦਾ।
ਕਹਿੰਦੇ '' ਖਾਓ-ਪੀਓ ਐਸ਼ ਕਰੋ ਮਿਤਰੋ ''
ਪਰ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਮੈਦਾਨ 'ਚ ਨਾ ਨਿੱਤਰੋ
ਗੱਲ ਦਿਲ ਦੀ ਡਾਇਰੀ ਦੇ ਉੱਤੇ ਲਿਖ ਲਓ
ਪੜੋ• ਪਾਠ ਯਾਰੋ ਲੋਕਾਂ ਵਾਲੀ ਜੰਗ ਦਾ। . . . .
ਸੀਸੀ ਤਲੀ 'ਤੇ ਟਿਕਾਉਣਾ ਕੋਈ ਸਿਖਾ ਗਿਅ 
ਤੁਸੀਂ ਤਲੀਆਂ 'ਤੇ ਜਰਦਾ ਟਿਕਾ ਲਿਆ
ਨਸ਼ਾ ਚੜਦੀ ਜੁਆਨੀ ਤਾਈ ਖਾ ਗਿਆ
ਖੁੱਲੇ• ਅੱਖ ਨਹੀਂਉ, ਨਸ਼ੇ ਬਿਨ•ਾਂ ਝੱਟ ਲੰਘਦਾ। . . . . .
ਗ਼ਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਇਸ ਮੇਲੇ ਦਾ ਜਿੱਥੇ ਆਪਣਾ ਇਕ ਸ਼ਾਂਨਾ ਮੱਤਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ ਉੱਥੇ ਝੰਡੇ ਦਾ ਗੀਤ ਕੋਈ ਘੱਟ ਮਹੱਤਵ ਦਾ ਲਖਾਇਕ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਦੇ  ਮੇਲੇ ਉਪਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਗੀਤ ਇਕੱਠੇ ਕਰਕੇ ਸਾਂਭਣ ਦਾ ਕਾਰਜ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯਾਦਗਾਰ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ ਇਹ ਕਾਰਜ਼ ਨੂੰ ਖੁਦ ਅਮੋਲਕ ਹੁਰਾਂ ਨੇ ਹੀ  ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ•ਾਂ ਨੇ ਇਸ ਕਾਰਜ਼ ਨੂੰ ਉਸੇ ਤਰਤੀਬ ਨਾਲ ਹੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਲਿਖੇ ਤੇ ਪੇਸ਼ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਗੀਤ ਲਈ ਖੂਨ ਪਸੀਨਾ ਵਹਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਿਰਤੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕਿਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬਣਦੀ ਥਾਂ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦਾ ਮਾਣ ਬਕਸ਼ਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਜੀਵਨ ਦਾ ਪੱਲ ਪੱਲ ਲਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਅਮੋਲਕ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯਾਦਗਾਰ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਅਮੋਲਕ ਹੁਰੀ ਉਨ•ਾਂ ਸੈਕੜੇ ਕਿਰਤੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਧਾਈ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਨੇ ਇਨਾਂ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਜੀਅ ਜਾਨ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਅੱਜ਼ ਦੇ ਲੱਚਰ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਖੜੇ ਹੋਣ ਦਾ ਆਪਣਾ ਬਦਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਲਾ ਇਹ ' ਝੰਡੇ ਦਾ ਗੀਤ ' ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਗੀਤ ਬਣ ਜਾਵੇ। ਮੈਂ ਇਸ ਸਾਂਬਣ ਜੋਗ ਪੁਸਤਕ ਲਈ ਲੇਖਕ ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।

ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਵਧ ਰਿਹਾ ਮੱਕੜ ਜਾਲ

ਡਾ. ਤੇਜਿੰਦਰ ਵਿਰਲੀ 7696483600
ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ•ਨ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਕਿਸੇ 'ਦੇਵ ਪੁਰਸ਼' ਦੀਆਂ ਕਰਤੂਤਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਸਾਰ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ। ਇਨ•ਾਂ ਦੇਵ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕੱਚੇ ਚਿੱਠਿਆਂ ਨੇ ਵਕਤੀ ਤੌਰ ਉਪਰ ਹਰ ਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿਚ ਇਸ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨੇ ਲੋਕ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ  ਹੈ ਕਿ ਇਨ•ਾਂ ਦੈਵੀ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਮੱਕੜ ਜਾਲ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਭੋਲੇ ਭਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਨਾਂ ਅਖੌਤੀ ਦੇਵ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਨਾ ਕੇਵਲ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੀ ਲੁੱਟਿਆ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਨ•ਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੇਡਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਨਬਾਲਗ ਬੱਚੀਆਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਵਰਗੇ ਘਿਨੋਣੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਬਾਬਿਆਂ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਅਖੌਤੀ ਦੇਵ ਪੁਰਸ਼ ਲਈ ਆਤਮਦਾਹ ਤੱਕ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਕਾਤਲ, ਬਲਾਤਕਾਰੀ , ਹਤਿਆਰੇ ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਲੁੱਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਾਬੇ ਲਈ ਜਦੋਂ ਉਸ ਡੇਰੇ ਦੇ ਅੰਨੇ ਭਗਤ ਤਰਕ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਰੱਦ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਡੰਡੌਤ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਹਰ ਚੇਤਨ ਵਿਅਕਤੀ ਕਹਿ ਉਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ•ਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਗਤਾਂ ਦਾ ਅਗਲਾ ਜਨਮ ਸਵਾਰਨ ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਇਹ ਜਨਮ ਵੀ ਨਰਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਨ•ਾਂ ਅਖੌਤੀ ਦੇਵ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਦਾ ਆਪਣੇ ਭਗਤਾਂ ਦਾ ਕੇਲਵ ਸੋਸ਼ਣ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸਗੋਂ ਬੜੀ ਹੀ ਚਲਾਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਦੇ ਇਕ ਖਾਸ ਵਰਗ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ•ਾਂ ਦੇ ਲੁੱਟ ਭਰੇ ਰਾਜ ਦੀ ਉਮਰ ਵੀ ਲੰਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਦੇਵ ਪੁਰਸ਼ ਬਰਸਾਤੀ ਖੁੰਬਾਂ ਵਾਂਗ ਜਿਸ ਤਰ•ਾਂ ਉੱਗ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਦਿਨ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜਦੋਂ ਇਨ•ਾਂ ਭਗਤਾਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹੋਰ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੁੰਡਾਂਗਰਦੀ ਦਾ ਰੰਗ ਦਿਖਾਉਣਗੀਆਂ। ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ ਵਿੱਚੋਂ ਮਿਲੇ ਨਜਾਇਜ਼ ਹਥਿਆਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ•ਾਂ ਹੀ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਵੀ ਹਰ ਵਕਤ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਟਕਰਾ ਲਈ ਆਪਣੀ ਬਣਾਈ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਬਰ ਤਿਆਰ ਰੱਖ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਡੇਰੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਫਿਲਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਕ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬੇਚੈਨੀ ਖੜੀ ਕਰ ਦੇਵੇ। ਆਖਣ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਭਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਹ ਡੇਰੇ ਅਗਿਆਨਤਾ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਫੈਲਾ ਰਹੇ ਹਨ ਇਸ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਲੱਭਣੀ ਕੋਈ ਔਖੀ ਨਹੀਂ  ਕਿਸੇ ਵੀ ਡੇਰੇ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਨੀਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਾਫ ਸਾਫ ਪਤਾ ਚੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰਕੇ ਇਹ ਡੇਰੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਕੀ ਭਲਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ? ਇਨ•ਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਉਪਰ ਚਲਦਾ ਰਿਹਾ ਵਿਵਾਦ ਜਾਂ ਇਨ•ਾਂ ਉਪਰ ਚੱਲਦੇ ਕੇਸ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਭਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਨ•ਾਂ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਇੱਕੀਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਯੁੱਗ ਵੱਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿੰਨੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਦਿਵਿਆ ਜੋਤੀ ਨੂਰਮਹਿਲ ਡੇਰੇ ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਮਹਾਂਰਾਜ ਦੀ ਮੌਤ ਅੱਜ ਵੀ ਰਹੱਸ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਡਰਾਈਵਰ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਵੱਲੋਂ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਬੂਹਾ ਖੜਕਾਉਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀ ਹਾਈਕੋਟ ਚੁੱਪ ਹੈ। ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਸ਼ਰਧਾ ਤੇ ਗੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਚਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਅੱਜ  ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਭਨਿਆਰਾਂ ਵਾਲਾ ਬਾਬਾ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਭਨਿਆਰਾ ਆਪਣੀ ਕੱਚੀ ਬਾਣੀ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਕੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਵਿਵਾਦ ਖੜਾ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਆਸਾ ਰਾਮ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀਆਂ ਨਬਾਲਗ ਕੰਜਕਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ ਕਰਤੂਤਾਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਭੋਗ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਿਰਮਲ ਬਾਬਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਗੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਸਿਰ ਉਪਰ ਮਾਲਾ ਮਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਦੇ ਸਮੋਸੇ ਨਾਲ ਕਦੇ ਪਰੌਠਂੇ ਨਾਲ ਤੇ ਕਦੇ ਭਟੂਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦੂਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਦੇ ਕੋਈ ਬਾਬਾ ਭਭੂਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੋਗ ਦੂਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਦੇ ਕੋਈ ਨਿੱਤਿਆ ਨੰਦ ਆਪਣੀ ਰਾਸ ਲੀਲਾ ਰਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਨ•ਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨ•ਾਂ ਸੂਫੀ ਪੀਰਾਂ ਫਕੀਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਉਪਰ ਬਣੇ ਡੇਰੇ ਨੌਜਵਾਨਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਨ•੍ਰਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਜਾ ਡੇਰੇ ਦੇ ਸੰਚਾਲਕ ਗਾਇਕਾਂ ਦਾ ਸੂਫੀਵਾਦ ਦੇ ਨਾਲ ਦੂਰ ਦੂਰ ਦਾ ਵੀ ਵਾਸਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਖੋਜ ਪੁਸਤਕ 'ਸਿੱਖ ਮਾਡਲ ਆਫ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ' ਦੇ ਖੋਜੀ ਡਾ ਮੇਹਰਬਾਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੁੱਗਣੇ ਤੋਂ ਵੀ ਵਧ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਲੋੜ ਵਧ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਖੋਜ ਨੂੰ ਬਾਕੀ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਇਨ•ਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਣਦੀ ਸਮਾਜਕ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਈ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰ•ਾਂ ਦੀ ਹਨੇਰ ਬਿਰਤੀ ਪੈਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਣੀ। ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁੱਖ ਵਿਚ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਚ ਗਰਕ ਹੋ ਰਿਹਾ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਮਾਜ ਆਪਣੀ ਡਾਵਾਂ ਡੋਲ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਸਹਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਇਨ•ਾਂ ਗੈਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਡੇਰਿਆਂ ਉਪਰ ਧੱਕੇ ਖਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਡੇਰਿਆਂ ਦੀ ਅੱਜ ਦੇ ਭਰਿਸ਼ਟ ਰਾਜਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਤੇ ਸਕੀਰੀ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਲੁੱਕੀ ਹੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਰਾਧਾ ਸਵਾਮੀ ਬਿਆਸ ਵਾਲਾ ਡੇਰਾ ਪਿੱਛਲੇ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਹੁਣ ਨਵੀਂ ਬਣੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਤੇ ਸਾਂਝ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੀ ਵਫਾਦਾਰੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਾਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਲੁੱਕੀ ਹੋਈ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਡੇਰਾ ਭਾਂਵੇ ਸਿੱਧੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖਾਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਦਾ ਫਰਮਾਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਸਗੋਂ ਇਸ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੁਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਡੇਰੇ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਆਪਣੇ ਤੰਤਰ ਰਾਹੀ ਇਹ ਕਾਰਜ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜਾ ਅਖਬਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ ਪਰ ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਵੱਡਾ ਜਨ ਆਧਾਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਆਪਣੀਆਂ ਰਾਜਸੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਰਕੇ ਕਾਫੀ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਡੇਰੇ ਦਾ ਇਕ ਰਾਜਸੀ ਵਿੰਗ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਮਦਦ ਕਿਸ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਰਕੇ ਡੇਰੇ ਨੂੰ ਵਧ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਡੇਰਾ ਲੱਗ ਭਗ ਹਰ ਵਾਰ ਆਪਣੀ ਰਾਜਸੀ ਵਫਾਦਾਰੀ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੀ ਵਾਰ ਇਹ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਦੇ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਆਗੂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਨਜਦੀਕੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਦੇ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਫਾਦਾਰੀ ਅਕਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਅਕਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲੋਂ ਭਾਜਪਾ ਨਾਲ ਇਸ ਡੇਰੇ ਦੀਆਂ ਵਫਾਦਾਰੀਆਂ ਪੱਕੀਆਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿਚ ਇਸ ਡੇਰੇ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਖੁਲੇ ਆਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਆਰ ਐਸ ਐਸ ਸਮੇਤ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਆਗੂ ਇਸ ਡੇਰੇ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਗੂੜਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਆਰ ਐਸ ਐਸ ਮੁੱਖੀ ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਨੇਤਾ ਐਲ ਕੇ ਅਡਵਾਨੀ ਇਨਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜਾਕੇ ਸੰਪਕ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਲੁਕੀ ਹੋਈ ਨਹੀਂ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਇਨ•ਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਦੇ ਭਗਤ ਹੋਰ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖਦੇ ਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਵੀ ਭੋਰਾ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਨ•ਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਆਪਣਾ ਜਨ ਅਧਾਰ ਹੈ ਜਿਹੜੇ ਸਦਾ ਹੀ ਹਾਕਮ ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਤਰਫਦਾਰੀ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸੰਭਾਵੀ ਦੁਖਾਂਤ ਵੀ ਇਸੇ ਵਿਚ ਹੀ ਲੁਕਿਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵੱਡੀ ਰਾਜਸੀ ਪਾਰਟੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਆਪਣੇ ਰਾਜਸੀ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਇਸ ਸਾਰੇ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਬੜੀ ਹੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਬੂ ਕਰਦੀ ਆਈ ਹੈ। ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਅਸਿੱਧਾ ਕਬਜ਼ਾ ਇਕ ਪਾਸੇ ਉੱਚੀਆਂ ਸਿੱਖ ਮਰਿਆਦਾਂ ਵਾਲੇ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਉਪਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਇਨ•ਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਨਾਲ ਸਦਾ ਹੀ ਵਿਰੋਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਕਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਬੜੀ ਹੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਪ੍ਰਸਪਰ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਡੇਰਿਆਂ ਦੀ ਵੋਟਾਂ ਬਟੋਰਨ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਸੱਤਾ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਆ ਜਾਣ ਦੇ ਨਾਲ ਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਰਾਫਤਾਂ ਭਾਜਪਾ ਵੱਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਵੀ ਆਪਣੇ ਰਾਜਸੀ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਡੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਈ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਰਾਸਟਰੀ ਜਨਰਲ ਸੈਕਟਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਤਰੁਨ ਚੁੱਗ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖਕੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਡੇਰਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਵੇ। ਉਨ•ਾਂ ਪੱਤਰ ਵਿਚ ਸ਼ਪਸ਼ਟ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ  ਡੀ ਜੀ ਪੀ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦੇਣ ਕਿ ਡੇਰੇ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਹੋਵੇ ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲੋਕਾਂ ਉਪਰ ਕਾਰਵਾਈ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਗੱਲ ਇਕ ਪਾਸੇ ਅਕਾਲੀ ਭਾਜਪਾ ਦੀਆਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਦੂਰੀਆਂ ਵੱਲ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਵਧ ਰਹੇ 'ਡੇਰਾ ਪ੍ਰੇਮ' ਵੱਲ ਵੀ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਡੇਰਿਆਂ ਤੇ ਸਿਅਸਤ ਦਾ ਇਹ ਨਾਪਾਕ ਗੱਠਜੋੜ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਲੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਗੱਠ ਜੋੜ ਕੇਵਲ ਭਾਜਪਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵੀ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਗੱਠ ਜੋੜ ਦਾ ਲਾਹਾ ਲੈਣ ਦੀ ਤਾਕ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕਾਂਗਰਸ ਰਾਜ ਵਿਚ ਜਿਸ ਤਰ•ਾਂ ਨਾਲ ਨਾਜਾਇਜ ਹਥਿਆਰ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੇ? ਜਿਸ ਤਰ•ਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਫੌਜ ਖੜੀ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਟਕਰਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਖੜਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਇਹ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਨਹੀਂ। ਹੁਣ 42 ਵੀਂ ਵਾਰ ਹਾਈਕੋਟ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਨੂੰ ਟਿੱਚ ਜਾਨਣ ਵਾਲੇ ਅਖੌਤੀ ਬਾਬੇ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਕਿਸ ਮਜਬੂਰੀ ਵਿਚ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨੀ ਪਈ ਇਹ ਵੀ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲੁਕੀ ਹੋਈ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਜੱਗ ਜਾਹਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੀਡੀਏ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਕਿੰਨੀ ਕੀਮਤ ਦੇਣੀ ਪਈ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਡੇਰਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਮੋਹ ਪਾਲਣ ਵਾਲੀ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਰਾਮਪਾਲ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਨਹੀਂ।
ਗੱਲ ਇਕ ਡੇਰੇ ਦੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਡੇਰਿਆਂ ਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ 1982 ਤੋਂ 1992 ਤੱਕ ਇਸ ਦੇ ਦੁਖਾਂਤ ਨੂੰ ਭੋਗ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। 2007 ਵਿਚ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦਾ ਟਕਰਾ ਵੀ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਨਹੀਂ। ਵਿਆਨਾ ਵਿਚ ਬੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਦ ਜਿਹੜੀ ਸਥਿਤੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦੁਆਬੇ ਵਿਚ ਬਣੀ ਸੀ ਉਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਗਵਾਈ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇਕ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮੁੱਦਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਵੀ ਰਾਜਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਡੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰਾਜਸੀ ਮਨੋਰਥ ਲਈ ਵਰਤਣ ਵਿਚ ਲੱਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਸਮਝਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਕਿ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸੰਭਵਾਨਾ ਨਾ ਬਣੇ ਕਿ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਤਨਾਅ ਨਾ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇ।
ਇਹ ਗੱਲ ਅਜੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੂਰ ਦੀ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਬਹੁਤੀ ਅਬਾਦੀ ਜਿਹੜੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਹੈ। ਜਿਨ•ਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਹਸਪਤਾਲ ਨਹੀਂ, ਜਿਨ•ਾਂ ਦਾ ਜਿਉਣਾ ਅੱਤ ਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੇ ਨਰਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿਨ•ਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਪੜਨ ਲਈ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ। ਜਿਹੜੇ ਇਸ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਤੰਗੀਆਂ ਤੁਰਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਮਾਰੇ ਮਾਰੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ ਉਨ•ਾਂ ਨੂੰ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਫਲ ਦੱਸ ਕੇ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਉਨ•ਾਂ ਦੀ ਸਮਾਜਕ ਲੁੱਟ ਦੀ ਉਮਰ ਨੂੰ ਲੰਮਿਆਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹੋ ਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਲੁੱਟ ਦਾ ਇਹ ਸਿਲਸਲਾ ਬੇਰੋਕ ਟੋਕ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਅਜੇ ਇਹ ਵਕਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਕਿ ਇਨ•ਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਹ ਸਵਾਲ ੍ਰਖੜੇ ਕਰਨ ਕਿ ਉਨ•ਾਂ ਦਾ ਡੇਰਾ ਉਨਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਕੇ ਦਿੰਦਾ, ਵਧੀਆ ਹਸਪਤਾਲ ਕਿਉ ਨਹੀਂ ਖੋਲਦਾ, ਉਨ•ਾਂ ਦੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਉਪਰਾਲਾ ਕਿਉ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਬੇਕਸੂਰ ਲੋਕ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਭੇਂਟ ਚੜ• ਰਹੇ ਹਨ। ਲੁੱਟਾਂ ਖੋਹਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰੀ ਤੇ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਗੁੰਡਾ ਗਰਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਨ•ਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਦੇ ਦੈਵੀ ਪੁਰਖ ਇਸ ਸਾਰੇ ਵਰਤਾਰੇ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਚੁੱਪ ਕਿਉਂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ? ਉਹ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਬੋਲਦੇ? ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਏਕਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਲੋਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਿਉਂ ਹਨ? ਵੱਡੇ ਸਵਾਲ ਮੂੰਹ ਅੱਡੀ ਖੜੇ ਹਨ। ਜਿਹੜੇ ਜਵਾਬ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਰਾਜ ਸਤਾ ਉਪਰ ਕਾਬਜ ਬਹੁ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਦਲਾਲ ਭਾਂਵੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਜਾਂ ਰੰਗਦੇ ਹੋਣ ਉਨ•ਾਂ ਦੇ ਏਜੰਡੇ ਉਪਰ ਨਾ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ। ਇਸ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਚੇਤਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਚਾਨਣ ਦਾ ਹੋਕਾ ਦੇਣ ਲਈ ਉੱਠਣਾ ਪਵੇਗਾ।

ਪੰਜਾਬ ਅਜੇ ਨਿੰਪੁਸਕ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸਿੱਪੀ ਗਿੱਲ

ਡਾ. ਤੇਜਿੰਦਰ ਵਿਰਲੀ 7696483600
ਸਿੱਪੀ ਗਿੱਲ ਦੇ ਗੀਤ ਦਸ ਮਿੰਟ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਝੰਜੋੜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਕ ਪਾਸੇ ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਵਾਲੇ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਰਾਂ ਲੰਮੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਇਸ ਗੀਤ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹਰ ਪੱਖ ਤੋਂ ਇਸ ਗੀਤ ਦੀ ਪਰਖ ਪੜਚੋਲ ਕਰਕੇ ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਨਾ ਕੇਵਲ ਨਕਾਰਿਆ ਹੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਬੂਹਾ ਵੀ ਜਾ ਖੜਕਾਇਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਸੱਥਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇਕ ਲੋਕ ਫਤਵਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਯੂ ਟੀਊਬ ਉਪਰ ਇਸ ਦੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ਉੱਥੇ ਫੇਸ ਬੁਕ ਉਪਰ ਇਸ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਲਾਮਬੰਦ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਨ•ਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੀਤ ਵਿੱਚੋ ਗੁੰਡਾ ਗਰਦੀ ਦੀ ਬੋ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।
ਸਪੀਡ ਰੀਕਾਰਡ ਕੰਪਣੀ ਜਲੰਧਰ ਵੱਲੋਂ ਰੀਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇ ਸਿੱਪੀ ਗਿੱਲ ਦੁਆਰਾ ਗਾਏ ਗਏ ਇਸ ਗੀਤ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਜਗਤ ਵਿਚ ਚੱਲੀ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਇਸ ਕਦਰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਇਸ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਵਰਗ ਜਿਹੜਾ ਅਕਸਰ ਹੀ ਸਮਾਜਕ ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਵਿਚ ਗੈਰ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣ ਦਾ ਆਦੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਇਸ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਵੀ ਗੈਰ ਹਾਜ਼ਰ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲੰਮੇ ਚੌੜੇ ਕਰਾਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਹਰ ਵਾਰ ਵਾਂਗ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਵਰਗ ਦੀ ਗੈਰ ਹਾਜਰੀ ਰੜਕਦੀ ਜਾਰੂਰ ਹੈ। ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਨੀਵਾਣਾ ਸਿਰਜਦਾ ਇਹ ਗੀਤ ਜੇ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਕਿ ਇਹ ਗੀਤ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗੈਰ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਵਰਗ ਦੀ ਚੁੱਪ ਦੀ ਹੀ ਉਪਜ ਹੈ ਤਾਂ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਿਸ ਚੁੱਪ ਦਾ ਨਜਾਇਜ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਕੇ ਹਾਕਮ ਧਿਰਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਜ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਲਸਲਾ ਕਦੋ ਤੱਕ ਚੱਲੇਗਾ? ਤੇ ਅਜੇ ਇਸ ਨੇ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਨਿਘਾਰ ਹੋਰ ਸਰ ਕਰਨੇ ਹਨ ਇਹ ਇਸ ਲੇਖ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਂ ਨਹੀਂ। ਸਿੱਪੀ ਗਿੱਲ ਨੇ ਇਸ ਗੀਤ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਰਜ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਸ ਵਰਗ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਿਆ ਵੀ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦ  ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਫਿਕਰਾਂ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜ ਕੇ ਚਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਵਰਗ ਲਈ ਇਹ ਇਕ ਗੀਤ ਨਾ ਹੋਕੇ ਇਕ ਵੰਗਾਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਲੋਕ ਹਰ ਪੱਧਰ ਉਪਰ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ।
ਸਿੱਪੀ ਗਿੱਲ ਨੇ ਗੀਤ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ ਜਿਹੜੀ ਰੀਣ ਮਾਸਾ ਢਿੱਲ ਰਹਿ ਵੀ ਗਈ ਸੀ ਉਹ ਕਸਰ ਉਸ ਗੀਤ ਦੀ ਵੀਡੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਨੇ ਪੂਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਗੀਤ ਦੀ ਚਰਚਾ ਇਸ ਗੀਤ ਦੀ ਵੀਡੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਧੂਰੀ ਹੈ। 
ਕੋਈ ਵੀ ਸਾਹਿਤਕ ਰਚਨਾ ਉਸ ਸਮਾਜ ਦਾ ਹੀ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਭਾਂਵੇ ਕਿ ਇਹ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਕਾਪੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਦੋ ਧਾਰੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਗੀਤ ਦਾ ਕੇਵਲ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਦੇਣਾ ਜਾਂ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਕੇਸ ਕਰ ਦੇਣਾ ਹੀ ਕਾਫੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਉਸ  ਸਮਾਜ ਪ੍ਰਬੰਧ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਵੀ ਬਣਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਉਪਜ ਹੈ ਇਹ ਗੀਤ। ਜਾਂ ਜਿਸ ਦੀ ਉਪਜ ਹਰ ਰੋਜ ਲੱਚਰ ਗਾਇਕੀ ਵਧ ਫੁੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਗੀਤ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਚਰਚਾ ਵੀ ਚੱਲੀ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਕੀ ਕਰਦਾ ਹੈ? ਜਦਕਿ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਇਹ ਗੱਲ ਚੰਗੀ ਤਰ•ਾਂ ਨਾਲ ਸਮਝ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾ ਨੂੰ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸਕੂਲਾਂ ਨਾਲੋ ਵਧ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਠੋਕੇ ਖੁੱਲਣਾ, ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਛੇ ਨਵੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਨਜੂਰੀ ਦੇਣਾ, ਨਸ਼ਿਆ ਦੇ ਦਰਿਆ ਦਾ ਬੇਰੋਕਟੋਕ ਵਗਣਾ ਤੇ ਇਸ ਤਰ•ਾਂ ਦੇ ਗੀਤ ਤੇ ਫਿਲਮਾਂ ਸਭ ਇਸੇ ਮਨਸ਼ਾ ਦੀ ਹੀ ਉਪਜ ਹਨ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੇ  ਸਰਾਭੇ ਦੇ ਰਾਹ ਨਾ ਪੈ ਜਾਣ। ਨੌਜਵਾਨਾ ਨੂੰ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾਉਣ ਵਿਚ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਵੀ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਗੀਤ ਦਾ ਆਰੰਭ ਇਕ ਅਪਾਹਜ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦੌੜਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਤੁਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਤੇ ਜਿਹੜਾ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਸਮਰਥਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾ ਕੇਵਲ ਦੌੜ ਹੀ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੌੜ ਜਾਣ …ਲਈ ਪੂਕਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੈ ਰੌਲੀ ਵਾਲਾ ਸਿੱਪੀ ਆ ਗਿਆ . . . ਅੱਜ ਲੈ ਕੇ ਜਾਊ । ਉਹ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਬਾਰ ਬਾਰ ਇਹ ਵਾਕ ਦੁਹਰਾਉਣਾ ਕਿ ''ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਿਹਾ ਸੀ'' ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਦੇ ਮੋਹਰੇ ਖੜਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ। ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਹ ੀ ਇਕ ਫਲਸਫਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਦਰ ਵੜਕੇ ਦਿਨ ਕਟੀ ਕਰੋ। ਇਹ ਗੀਤ ਇਸ ਫਲਸਫੇ ਦੀ ਤਰਜ਼ਮਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਅਪਾਹਜ ਹੋਣਾ ਸਮਾਜ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦੇ ਅਪਾਹਜ਼ ਹੋਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਜਿਹੜਾ ਦੋਹਾਂ ਲੱਤਾਂ ਦੇ ਭਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਖੜਾ ਉਹ ਗੁੰਡਾ ਅਨਸਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਿਵੇਂ ਖੜ ਜਾਊ। ਸਿੱਪੀ ਗਿੱਲ ਦਾ ਲਲਕਾਰਨਾ ਤੇ ਲੋਕਾਂ  ਦਾ ਅੰਦਰੀ ਜਾ ਵੜਨਾ ਗੁੰਡਾ ਕਲਚਰ ਦਾ ਮਨੋਂ ਇੱਛਤ ਯਥਾਰਥ ਹੈ।
ਇਹ ਗੀਤ ਦਾ ਸਬੰਧ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ। ਸਿੱਪੀ ਦਾ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰੇਮਕਾ ਨੂੰ ਲੈਣ ਆਉਣਾ ਹੀ ਪਿੰਡ ਦੀ ਦਰਦ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਆਰੰਭ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਦੀ ਹੋਣੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਿੱਪੀ ਗਿੱਲ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮਕਾ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਗੀਤ ਪਿਆਰ ਦੀ ਦਰਦ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਗੀਤ ਨਾ ਹੋਕੇ ਮੱਛਰੀ ਮੰਡੀਰ ਦੀ ਗੁੰਡਾ ਗਰਦੀ ਦਾ ਗੀਤ ਹੈ। ਜਿਹੜੀ ਗੁੰਡਾ ਗਰਦੀ ਕਈ ਤਰ•ਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲ ਖੜੇ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ•ਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪਾਸਾ ਵੱਟਕੇ ਲੰਗਿਆਂ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਪਾਸਾ ਵੱਟਕੇ ਲੰਘਣ ਕਰਕੇ ਹੀ ਪੰਜਾਹਬੀ ਕਲਚਰ ਵਿਚ ਵਿਗਾੜ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਗੀਤ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਿਆਰ ਦੇ ਬਦਲ ਰਹੇ ਅਰਥ ਤੇ ਬੇਵੱਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸਮਾਜ ਇਸ ਗੀਤ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਵਸਤੂ ਬਣਦੇ ਹਨ।
ਪਹਿਲਾ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਹੈ ਪਿੰਡ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਜਿਹੜੀ ਸੂਚਨਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਰੌਲੀ ਵਾਲਾ ਗਿੱਲ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰੇਮਕਾ ਨੂੰ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅੰਦਰ ਵੜ ਜਾਣ ਤਾਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਜੀ ਨਾ ਨੁਕਸਾਨਿਆਂ ਜਾਵੇ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਸਪੀਕਰ ਵਿੱਚੋਂ ਹੁੰਦੀ ਇਹ ਅਪੀਲ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਖੂਨ ਖਰਾਬਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਪੀਲ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵੀ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਜਿਹੜੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿਚ ਦੀਨ ਦੁਖੀ ਦੇ ਰਾਖੇ ਬਣਕੇ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕੀ ਹੁਣ ਬਦਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ? ਗੁਰਦੁਵਾਰਿਆਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਇਕ ਸਾਨਾ ਮੱਤਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਪੰਜ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਰਵਾਇਤ ਨੂੰ ਦਹਰਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਂਵੇ ਕਦੀ ਮਸੰਦਾਂ ਤੇ ਕਦੀ ਹੋਰ ਸਮਾਜ ਦੋਖੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਉਪਰ ਵਕਤੀ ਤੌਰ ਉਪਰ ਕਾਬਜ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਗਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿੱਤ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਉਸ ਮਹਾਨ ਫਲਸਫੇ ਦੀ ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ ਦੋਖੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੀ ਨਹੀਂ।
ਸਿੱਪੀ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਅਨਾਉਸਮੈਂਟ ਕਿ ਦਸ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮਕਾ ਉਸ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਖੂਨ ਖਰਾਬਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਸ ਮਹਾਨ ਸੰਸਥਾ ਉਪਰ ਫਿਰ ਸਮਾਜ ਦੋਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਕਬਜਾ ਹੈ ਭਾਂਵੇ ਉਹ ਵਕਤੀ ਹੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਮਹਾਨ ਸੰਸਥਾ ਤੋਂ ਲੋਕ ਵਾਕ ਸਾਹਿਬ ਲੈਕੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਦਿਨ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕੀ ਉਸ ਸਥਾਨ ਉਪਰੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਵੜ ਜਾਣ ਦੀ ਤੇ ਕੁੰਡੇ ਜਿੰਦੇ ਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ? Ñਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੇਡਾਂ ਬਣ ਜਾਣ ਦਾ ਤੁਗਲਕੀ ਫਰਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਿੱਪੀ ਦਾ ਇਹ ਫਰਮਾਨ ਕਿਸੇ ਅਹਿਮਦਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਜਿਹੜਾ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਧਨ ਮਾਲ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਭੈਣਾ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਵੀ ਲੁੱਟਦਾ ਸੀ ਤੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਚੈਲਿੰਜ ਵੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਨਾਦਰਸ਼ਾਹ ਦਾ ਫਰਮਾਨ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਪਾਠੀ ਦਾ ਨਹੀਂ। ਜਿਸ ਮਹਾਨ ਸੰਸਥਾ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ•ਾਂ ਦੀਆਂ ਮਿੱਥਾਂ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਣ ਕਿ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕਾਂ ਇਸਨਾਨ ਕਰਕੇ ਹੰਸ ਬਣ ਬਣ ਉੱਡਦੇ ਹੋਣ ਉੱਥੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੇਡਾਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਬਣ ਜਾਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਨਾ ਗੁਰਦੁਵਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਿੱਥ ਨੂੰ ਤਾਰ ਤਾਰ ਕਰਕੇ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਨੂੰ ਅਹਿਮਦਸ਼ਾਹ ਤੇ ਨਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਦੇ ਤੁਲ ਕਰਨਾ ਹੈ।  ਭਾਂਵੇ ਫੇਸ ਬੁਕ 'ਤੇ ਹੋਏ ਵੱਡੇ ਵਿਰੋਧ ਕਰਕੇ ਗੀਤ ਵਿੱਚੋਂ ਹੁਣ ਇਹ ਸੀਨ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਇਹ ਸੀਨ ਸਾਂਭਿਆ ਪਿਆ ਹੈ।
ਹੈਪੀ ਰਾਏਕੋਟੀ ਦੇ ਲਿਖੇ ਇਸ ਗੀਤ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਿੰਦੂ ਨਾਇਕ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਖਲਨਾਇਕ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਆਪਣੇ ਮੂਹੋ ਇਹ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ, ''ਨਾਇਕ ਨਹੀਂ ਖਲਨਾਇਕ ਹਾਂ ਮੈਂ ਜੁਲਮੀ ਬੜਾ ਦੁਖਦਾਇਕ ਹਾਂ ਮੈ''। ਇਸ ਖਲਾਨਾਇਕ ਗੀਤ ਦਾ ਜੇ ਅਸਲ ਚੇਹਰਾ ਦੇਖਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਹੈ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਜਿਹੜਾ ਦਿਨ ਦਿਹਾੜੇ ਇਕ ਨਿਬਾਲਗ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲੈ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸਰਕਾਰੀ ਤੰਤਰ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇਸ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਿਹੜੀ ਫੋਟੋ ਉਸ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦੇਹੀ ਵਾਸਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰੀ ਗਈ ਉਸ ਵਿਚ ਵੀ ਉਹ ਹਾਕਮ ਧਿਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਟੇਜ ਉਪਰ ਖੜਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸੀ ਕਿ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਅਸਿੱਧੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪੁਲਿਸ ਤੰਤਰ ਕੇਵਲ ਮੂਕ ਦਰਸ਼ਕ ਬਣਕੇ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਬੱਚਾ ਬੱਚਾ ਜਿਹੜਾ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਗਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਬਾਅ ਮੋਹਰੇ ਨਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੀ ਖੜ ਸਕਿਆ ਸੀ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਸ੍ਰਪਰਸਤੀ ਵਾਲਾ ਤੰਤਰ। ਆਖਰ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਜੇਲ• ਜਾਣਾ ਪਿਆ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਗਾਹ ਵਧੂ ਸੋਚ ਵਾਲੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਹੀ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਖੱਬੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਤੇ ਜਾਗਦੇ ਸਿਰਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੀਤ ਦੇ ਅਸਲ ਨਾਇਕ ਨੂੰ ਜੇਲ• ਜਾਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਜਿੱਥੇ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁੱਖ ਵਿਚ ਮਾਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਹੈ ਇਹ ਜਾਂ ਇਸ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਗੀਤ ਜਿੱਥੇ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਧੀਆਂ ਦੀ ਹੋਣੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਹੈਪੀ ਰਾਏਕੋਟੀ ਤੇ ਸਿੱਪੀ ਗਿੱਲ ਵਰਗੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਹਰਾਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉੱਥੇ ਹਰ ਮਾਂ ਬਾਪ ਇਹ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਧੀਆਂ ਦਾ ਬਾਪ ਨਾ ਬਣੇ। ਇਸ ਲਈ ਇਕ ਲੋਕ ਲਾਮਬੰਦੀ ਦੀ ਲੋੜ ਜਿੱਥੇ ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕਿਆਂ ਲਈ ਹੈ ਉੱਥੇ ਧੀਆਂ ਲਈ ਵੀ ਹੈ ਜਿਨ•ਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਵਿਚ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਮਹੌਲ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਇਕ ਪਾਸੇ ਗੁੰਡਾ ਗਰਦੀ ਦੀ ਸਿਖਰ ਸਿਰਜਦਾ ਇਹ ਗੀਤ ਚਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉੱਥੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਤੇ ਬਣੀ ਫਿਲਮ ਪੀਕੇ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਦੱਖਣ ਪੰਥੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵੰਗਾਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਤੋਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਬੜਾ ਹੀ ਸਰਲ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਗਾਂਹ ਵਧੂ ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਕਿਨ•ਾਂ ਕਿਨ•ਾਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਕਿੰਨੇ ਕਿੰਨੇ ਵੱਡੇ ਖਤਰੇ ਹਨ।